Tıkla Ara?
Otizm Spektrum Bozukluğu
Otizm Spektrum Bozukluğu
Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB), sosyal iletişim, dil ve davranış alanlarında sınırlılık ve tekrarlayıcı davranışlarla karakterize edilen, nörogelişimsel bir durumdur. Otizm, bir spektrum bozukluğudur, yani belirtiler ve etkileri bireyden bireye değişiklik gösterebilir. Bazı bireyler hafif etkilenirken, diğerleri daha yoğun destek ihtiyaçları gösterebilir.
Otizm Spektrum Bozukluğunun Belirtileri
Otizm genellikle erken çocukluk döneminde ortaya çıkar ve aşağıdaki alanlarda belirtiler gözlenir:
1. Sosyal İletişim ve Etkileşim Problemleri:
• Göz teması kurmaktan kaçınma: Karşısındakiyle göz teması kurmakta zorlanma.
• İlişki kurmada güçlük: Yaşıtlarıyla oyun oynarken zorluk yaşama veya yalnız oynamayı tercih etme.
• Duyguları anlamada zorluk: Başkalarının duygularını veya yüz ifadelerini anlamakta güçlük çekme.
• Konuşma gecikmesi veya konuşma güçlükleri: Bazı çocuklarda hiç konuşma olmayabilir; bazıları ise konuşsa bile sosyal iletişimde anlamlı şekilde kullanamayabilir.
• Jest ve mimikleri sınırlı kullanma: İşaret etme, el sallama gibi davranışlarda yetersizlik.
2. Tekrarlayıcı Davranışlar ve İlgi Alanlarında Sınırlılık:
• Tekrarlayan hareketler: El çırpma, dönme, sallanma gibi davranışlar.
• Rutinlere aşırı bağlılık: Günlük aktivitelerdeki küçük değişikliklere yoğun tepki verme.
• Özgün ilgi alanları: Tek bir konuya aşırı derecede odaklanma (örneğin, haritalar, trenler, sayılar).
• Duyusal hassasiyet: Işık, ses, dokunma, tat veya kokulara karşı aşırı duyarlı olma.
3. Gelişimsel Farklılıklar:
• Motor becerilerde gecikme: İnce ve kaba motor hareketlerde zayıflık.
• Yaratıcı oyun eksikliği: Taklit oyunları oynama veya hayal gücü gerektiren oyunlarda zorluk.
• Tekrarlayan dil kullanımı (ekolali): Başkalarının söylediği kelime veya cümleleri sürekli tekrar etme.
Otizmin Nedenleri
Otizmin kesin nedeni bilinmemekle birlikte, genetik ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonunun etkili olduğu düşünülmektedir:
• Genetik Faktörler: Ailede otizm öyküsü, genetik mutasyonlar veya kromozom anomalileri.
• Çevresel Faktörler: Hamilelik sırasında enfeksiyon, annenin yaşı, düşük doğum ağırlığı gibi risk faktörleri.
• Beyin Gelişimi: Beyindeki bazı yapısal ve bağlantısal farklılıklar.
Otizmin aşılarla ilişkili olduğuna dair iddialar bilimsel olarak desteklenmemiştir.
Değerlendirme ve Tanı
Otizm, genellikle çocuk 2-3 yaşına geldiğinde fark edilir. Tanı, aşağıdaki yöntemlerle konur:
1. Gelişim Tarama Testleri: Çocuğun yaşıtlarına göre sosyal ve dil gelişimini değerlendiren testler.
2. Uzman Değerlendirmesi: Çocuk nöroloğu, çocuk psikiyatrı veya gelişimsel pediatrist tarafından yapılan kapsamlı değerlendirmeler.
3. Gözlem ve Anketler: Aile ve öğretmenlerden alınan geri bildirimler.
4. Dil ve Konuşma Değerlendirmesi: Konuşma terapistleri tarafından iletişim becerileri değerlendirilir.
