Tıkla Ara?
Yutma Bozukluğu
Yutma Bozukluğu
Yutma bozukluğu (disfaji), besinlerin ağızdan mideye güvenli ve etkili bir şekilde geçişini zorlaştıran bir durumdur. Yutma, üç ana aşamadan oluşan karmaşık bir süreçtir (ağız, yutak ve yemek borusu aşamaları) ve bu süreçteki herhangi bir aksama yutma bozukluğuna yol açabilir.
Yutma Bozukluğu Türleri
1. Oral Disfaji (Ağız Evresi):
• Besinlerin ağız içinde çiğnenmesi ve yutma için hazırlanmasında sorun yaşanır.
• Genellikle zayıf dudak, dil veya çene kasları nedeniyle oluşur.
• Örneğin, yemekleri ağızda tutamama veya düzgün çiğneyememe.
2. Faringeal Disfaji (Yutak Evresi):
• Besinlerin ağızdan yutağa geçişinde sorun yaşanır.
• Genellikle nörolojik nedenlerle (örneğin, inme, Parkinson hastalığı) oluşur.
• Boğulma hissi, öksürme veya yutma sırasında boğaza yiyecek kaçması gibi belirtiler görülür.
3. Özofageal Disfaji (Yemek Borusu Evresi):
• Besinlerin yemek borusundan mideye geçişinde sorun yaşanır.
• Genellikle yemek borusunda bir tıkanıklık veya kas problemleri nedeniyle oluşur.
• Belirtiler arasında göğüs ağrısı, yiyeceklerin yemek borusunda takılması hissi bulunur.
Belirtileri
• Yemek yerken veya içerken boğazda takılma veya zorlanma hissi.
• Yutma sırasında ağrı (odinofaji).
• Öksürme veya boğulma hissi.
• Besinlerin burundan veya ağızdan geri gelmesi.
• Yemek sonrası göğüste yanma veya ağrı.
• Yiyeceklerin akciğere kaçması (aspirasyon), bu da tekrarlayan zatürreye yol açabilir.
• Kilo kaybı veya beslenme yetersizliği.
Nedenleri
Nörolojik Nedenler:
• İnme
• Parkinson hastalığı
• Multiple skleroz
• Amyotrofik lateral skleroz (ALS)
• Beyin travması veya tümörleri
Yapısal Nedenler:
• Yemek borusu daralması (striktür).
• Yemek borusu tıkanıklığı (örneğin, tümörler).
• Gastroözofageal reflü hastalığı (GERD).
Kas Problemleri:
• Achalasia (yemek borusu kaslarının gevşememesi).
• Skleroderma (yemek borusu kaslarının sertleşmesi).
Gelişimsel veya Doğuştan Gelen Problemler:
• Dudak-damak yarığı.
• Kas distrofisi gibi genetik hastalıklar.
Tanı Yöntemleri
1. Tıbbi Geçmiş ve Klinik Değerlendirme:
• Hastanın belirtileri ve öyküsü detaylı olarak alınır.
2. Yutma Testleri:
• Modifiye Baryum Yutma Testi (MBY): Yutma sırasında yemek borusu hareketlerini izlemek için radyolojik bir yöntem.
• Video-floroskobi: Yutma sırasında besinlerin hareketlerini kaydetmek için kullanılan bir görüntüleme yöntemi.
3. Endoskopi:
• Yemek borusunun iç yüzeyini incelemek için kullanılan bir prosedür.
4. Manometri:
• Yemek borusu kaslarının basınç ve hareketlerini değerlendirmek için yapılan bir test.
